Eşit Adımlar Platformu olarak, çeşitli araştırmaların bulgularını derleyerek ortaya koyduğumuz çalışma, küresel salgının dünyada en çok kadınları etkilediğine ve bu etkilerin kadınlar tarafından uzun yıllar hissedileceğine işaret ediyor.

Türkiye Sınai Kalkınma Bankası (TSKB) ve Fransız Kalkınma Ajansı (AFD)’nin desteğiyle Sürdürülebilir Kalkınma Derneği (SKD) bünyesinde oluşturulan Eşit Adımlar Platformu; başta sağlık olmak üzere tüm dünyada iş ve sosyal yaşamı derinden etkileyen pandemi sürecinin kadınlara etkisini mercek altına aldı. 

Uluslararası Kalkınma Finansmanı Kulübü (IDFC) öncülüğünde 450’ye yakın kalkınma bankasının katılımıyla düzenlenen, dünya genelindeki kalkınma bankalarının ilk küresel zirvesi olan Finance in Common (FIC) Zirvesi’nde örnek uygulama olarak gösterilen Eşit Adımlar Platformu, dünya çapında en iyi 30 proje arasında yerini alıyor. 

Eşit Adımlar Platformu’nun ulusal ve uluslararası araştırmalardan yola çıkarak ortaya koyduğu çalışma; Türkiye’de doktorların yüzde 50’sini, hemşirelerin yüzde 70’ini, ebelerin tamamını, dünyada ise sağlık sektörünün yüzde 70’ini oluşturan kadınların, bu dönemde en çok zorlukla karşı karşıya kalan kesim olduğunu ortaya koydu. (Kaynak: UN Women Türkiye, Cinsiyete Duyarlı Covid-19 Yönetimi)  Araştırmaların tüm bulguları, zorlukların en başında salgın öncesinde de var olan toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin yer aldığını gösteriyor. Salgın sürecinin ağır yükünün ise küresel çapta ev ve bakım işlerini; erkeklere oranla üç kat, Türkiye genelinde ise beş kat daha fazla üstlenmiş olan kadınların omuzunda olduğunu gösteriyor.

Eşit Adımlar Platformu’nun çalışmasında, Essex Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Enstitüsü tarafından yapılan araştırma sonuçlarının, bu dönemin kadınlar üzerindeki ağır psikolojik etkisini çok net bir şekilde ortaya koyduğuna işaret ediliyor. Yapılan analizde; bu süreçte, psikolojik sorun yaşayan erkeklerin oranı pandemiden önce yüzde 7 iken yüzde 18’e, aynı sorunları yaşayan kadınların oranının ise yüzde 11’den yüzde 27’ye çıktığı bilgisine yer veriliyor.

Eşit Adımlar Platformu tarafından, ulusal ve uluslararası araştırma sonuçlarıyla hazırlanan çalışmadan önemli başlıklar şöyle; 

BM pandemi sürecinde kadın haklarının korunması için çağrı yaptı

Pandemi başlangıcında henüz pandeminin kadın üzerindeki etkileri çok belirgin değilken, BM Kadın Birimikoronavirüs salgınına karşı yürütülen çalışmalarla ilgili olarak 10 soruluk bir liste yayınladı ve karar vericileri bu sorular üzerinde düşünmeye davet etti. Bu sorularla kadınların; toplumsal cinsiyet problemi yaşadığı, çocuk ve yaşlı bakımında daha etkin rol oynadığı ve pandeminin en çok etkilediği sektörlerde çalışma gibi konularda her açıdan daha dezavantajlı oldukları ortaya çıktı. BM Kadın Birimi, karar vericilerin pandemi başından itibaren kadınların haklarını koruma konusunda önlem alması gerektiğinin altını çizdi. 

BM Genel Sekreteri António Guterres pandemi süresince kadına odaklanan birçok mektup yayımladı. Temel olarak toplumların güçlü durabilmesinde kadının güçlendirilmesinin ön koşul olduğuna değindi ve karar vericileri toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda uyardı. 

Kadın liderler göreve davet edildi

Mayıs ayında BM Kadın Birimi Türkiye Ofisi, koronavirüsün kadınlar üzerindeki sosyal ve ekonomik etkilerini aktaran rehber niteliğinde bir çalışma yayımladı. Çalışmada, kadın ve erkekleri farklı şekilde etkileyen koronavirüs gibi salgın hastalıkların, toplumda kadın ve kız çocuklarına yönelik mevcut eşitsizlikleri artırırken, engelliler ve yoksullar gibi kırılgan gruplara yönelik dolaylı veya doğrudan ayrımcılıkları daha görünür hale getirdiğine dikkat çekildi. 

Kadın her alanda dezavantajlı 

Türkiye’de doktorların yüzde 50’sini, hemşirelerin yüzde 70’ini, ebelerin tamamını, dünyada ise sağlık ve sosyal hizmet sektörlerinde çalışanların yüzde 70’ini kadınlar oluşturuyor. Çeşitli araştırmaların bulgularına göre, kadınların ev ve bakım işlerini erkeklere oranla 3 kat daha fazla üstlenmiş durumda olduğu, bu rakamın Türkiye’de 5 kata kadar ulaştığı görülüyor. (Kaynak: UN Women Türkiye, Cinsiyete Duyarlı Covid-19 Yönetimi)  

Kadın çalışanlar yoğun etkilendi

Hedefler İçin İş Dünyası Platformu'nun yayınladığı araştırma, koronavirüs krizinin kadın çalışanları daha çok etkilediğini, işletmelerin yarısından fazlasının ikinci salgına hazır olmadığını ortaya koydu. Sonuçlar, krizin; çocuk ve hasta bakımı, hijyen ve gıda güvenliği gibi aile ile ev içine ilişkin sorumlulukları artırması nedeniyle özellikle kadın çalışanlar üzerinde daha yoğun bir etki oluşturduğunu gösterdi. Koronavirüs krizinden dolayı çalışanlarının iş-yaşam dengesinde zorlandığını gözlemleyen firmaların yüzde 34'ü kadınların daha olumsuz etkilendiğini ifade etti.

Pandemide kadın rakamları

  • Koronavirüs sürecinde sağlık alanındaki iş gücünün yüzde 70’i, doktorların yüzde 50’si, dünya çapında uzun süreli bakım iş gücünün yüzde 95’i ve market çalışanlarının üçte ikisini kadınlar oluşturuyor. (Birleşmiş Milletler)
  • Ev işleri ve bakım hizmetleri, kadınların yüzde 44.4’ü için haftada 30 saatten az çalışma sebebiyken, erkeklerde bu oran yüzde 0.83. (İstanPol Enstitüsü, Covid-19 Salgınının Kadınların Çalışma ve Hane Yaşamı Üzerine Etkileri)
  • Koronavirüs krizinden dolayı çalışanlarının iş-yaşam dengesinde zorlandığını gözlemleyen firmaların yüzde 34'ü kadınların bu durumdan daha olumsuz etkilendiğini belirtti. (UNDP, COVID-19 Krizinin İşletmeler Üzerindeki Etkilerinin ikinci Anket Sonuç Raporu)
  • Hem ücretli bir işte çalışan hem de çalışmayan ortalama bir anne, her gün çocuk bakımı ve eğitimi için 6 saat harcıyor. Buna karşılık evde bulunan -çalışan ya da çalışmayan- ortalama bir babanın aynı işlere ayırdığı zaman 4 saatin biraz üzerinde (UNDP, COVID-19 Krizinin İşletmeler Üzerindeki Etkilerinin ikinci Anket Sonuç Raporu)
  • Koronavirüs döneminde 8.5 milyon göçmen kadın ev işçisi gelir ve iş kaybına uğradı. (Birleşmiş Milletler Kadın Birimi
  • Sokağa çıkma sınırlamalarının ilan edilmesinden itibaren kadınların yüzde 57'sinin endişeli ve depresif olduğu, bu oranın erkeklerde yüzde 40 olduğu ortaya çıktı. (King’s College, The Coronavirus Crisis: Who Has Been and Who Will Be Most Affected?)
  • Yapılan bir araştırmaya göre en az bir ruh ve akıl sağlığı sorunu yaşayan erkeklerin oranı pandemiden önce yüzde 7 iken yüzde 18’e, aynı sorunları yaşayan kadınların oranı ise yüzde 11’den yüzde 27’ye çıktı. (Essex Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Enstitütüsü, Lisa Spantig ve Ben Etheridge’in araştırması) 
  • Kadın sağlık çalışanlarının koruyucu giysilerini giymek için harcadıkları süre ortalaması 45 dakika. Çünkü tüm koruyucu giysiler erkek standartlarıyla üretilmiş durumda. Bu durum, kadınların tuvalet ihtiyaçlarını bile ertelemesine sebep oluyor. (BBC Türkçe)
  • Pandemi döneminde kadın akademisyenlerin makale üretimi yüzde 50 azalırken, erkek akademisyenlerin makale başvuru oranlarında yüzde 50 artış görüldü. (Monash Üniversitesi, Andy Casey’nin The Lily platformu için yaptığı karşılaştırma)
  • Kadınların işlerine ve ev işlerine ayırdıkları toplam zaman, haftalık 80 saate kadar çıkabiliyor. (Türkiye’de Kadın ve Erkeklerin Zaman Kullanımı, UNDP)

 

İLGİLİ YAZILAR

Raporlar ve Yayınlar
TÜRKİYE’DE ÇOCUK BAKIM HİZMETLERİNDE ARZ VE TALEP DURUMU

Dünya Bankası - Türkiye’de Çocuk Bakım Hizmetlerinde Arz ve Talep Durumu Raporu

Raporlar ve Yayınlar
TÜRKİYE'DE KADIN

T.C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Türkiye'de Kadın Raporu

Raporlar ve Yayınlar
TÜRKİYE’DE KADIN KOOPERATİFLERİNİN MEVCUT DURUMU

Dünya Bankası - Türkiye’de Kadın Kooperatiflerinin Mevcut Durumu Raporu

Raporlar ve Yayınlar
WOMEN, BUSINESS AND THE LAW 2018

Dünya Bankası - Women, Business and the Law 2018 Raporu

Standartlar ve İlkeler
WEPs 1. PRENSİP

WEPs'in birinci prensibi, toplumsal cinsiyet eşitliği için üst düzey kurumsal liderlik sağlanmasına odaklanıyor.

Raporlar ve Yayınlar
THE BUSINESS CASE FOR EMPLOYER SUPPORTED CHILD CARE

IFC - The Business Case for Employer Supported Child Care Raporu

Raporlar ve Yayınlar
WORLD EMPLOYMENT SOCIAL OUTLOOK

ILO - World Employment and Social Outlook Raporu

Raporlar ve Yayınlar
WOMEN AND MEN IN THE INFORMAL ECONOMY

ILO - Women and Men in the Informal Economy

Raporlar ve Yayınlar
THE PURSUIT OF GENDER EQUALITY

OECD - The Pursuit of Gender Equality Raporu

Raporlar ve Yayınlar
TOPLUMSAL CİNSİYET EŞİTLİĞİ KARNESİ

TEPAV - Karşılaştırmalarla 81 İl İçin Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Karnesi

Raporlar ve Yayınlar
İŞ DÜNYASINDA KADIN

TÜRKONFED 3. İş Dünyasında Kadın: Sorunlar, Çözümler ve Öneriler Raporu

Raporlar ve Yayınlar
PROMOTING THE CARE ECONOMY

UN WOMEN - Promoting women’s economic empowerment: Recognizing and investing in the care economy

Raporlar ve Yayınlar
GENDER EQUALITY IN THE 2030 AGENDA FOR SUSTAINABLE DEVELOPMENT

UN WOMEN - Turning Promises Into Action: Gender Equality in the 2030 Agenda for Sustainable Development

Güncel
OSB'LERDE KREŞLER KADIN İSTİHDAMINI DESTEKLİYOR

Sanayide kadın istihdamını artırmak, çalışma koşullarını iyileştirmek için OSB’lerde kreş sayısının artırılmasına çalışılıyor.

Raporlar ve Yayınlar
GENDER EQUALITY AND BIG DATA

UN WOMEN - Gender Equality and Big Data: Making Gender Data Visible

Raporlar ve Yayınlar
MAKING INNOVATION AND TECHNOLOGY WORK FOR WOMEN

UN WOMEN - Making Innovation and Technology Work for Women

Raporlar ve Yayınlar
GLOBAL GENDER GAP REPORT

World Economic Forum - The Global Gender Gap Report

Raporlar ve Yayınlar
"CİNSİYET EŞİTSİZLİĞİNİN MALİYETİ YÜKSEK"

Dünya Bankası'nın "Gerçekleşmeyen Potansiyel: Gelirde Cinsiyet Eşitsizliğinin Yüksek Maliyeti" raporunda yaşam boyu gelirlerdeki farktan kaynaklanan ekonomik kayıplar hesaplanıyor.

Raporlar ve Yayınlar
OECD TOPLUMSAL CİNSİYET EŞİTLİĞİ RAPORU

OECD'nin yeni raporu, cinsiyet eşitsizliğinin tüm gelişmişlik düzeyindeki ülkelerde ve toplumsal yaşamın her alanında görüldüğünü belirtiyor.