Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) ve Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), ‘Sağlık ve Bakım Sektöründe Cinsiyete Dayalı Ücret Farkı: COVID-19 Döneminde Küresel Bir Analiz’ raporunu yayınladı. Buna göre, sağlık ve bakım iş gücü, dünyadaki toplam iş gücünün yaklaşık yüzde 3.4'ünü oluşturuyor. Bu oran, yüksek gelirli ülkelerde yüzde 10 iken düşük ve orta gelirli ülkelerde yüzde 1 civarında seyrediyor. Rapor, sağlık ve bakım sektörünü ‘oldukça kadın ağırlıklı’ olarak tarif ediyor. Kadınların tüm dünyadaki sağlık ve bakım sektörü çalışanlarının yaklaşık yüzde 67'sini oluşturduğunu gösteren rapor, kadın çalışanların oranının ülkelerin ‘ekonomik gelişmişlik’ seviyelerine göre değişiklik gösterdiğini ortaya koyuyor. Rapora göre; orta ve düşük gelirli ülkelerde bu sektördeki kadın oranının yüzde 63.8, yüksek gelirli ülkelerde ise yüzde 75.3 olduğu ifade ediliyor.

Maaşlı çalışanların yüzde 40’ını temsil ediyor

"Yüksek kadın çalışan oranına rağmen, sağlık ve bakım sektöründeki kadınlar, ücretleri de dahil olmak üzere cinsiyet eşitsizlikleri ile karşı karşıya kalıyor" değerlendirmesinin paylaşıldığı rapor, sektörde kadınlar aleyhine yüzde 24'e varan cinsiyete dayalı ücret farkı olduğunu ortaya koyuyor. Bu rapor türünün ilk örneği: Dünya çapında sektördeki maaşlı çalışanların yaklaşık yüzde 40'ını temsil eden 54 ülkeden verileri kullanarak küresel ve sektör çapında cinsiyete dayalı ücret farkı analizi sunuyor. Rapor, ağırlıklı küresel tahminleri kullanarak sağlık ve bakım sektöründeki cinsiyete dayalı ücret fakının (ortalama saatlik ücretlerde) yaklaşık yüzde 15 ile (ortalama aylık ücretlerde) yüzde 24 arasında değiştiğini gösteriyor. Rapor, bu hesaba dayanarak sektörde ücretli çalışan kadınların erkeklerden yaklaşık yüzde 20 daha az kazandığını ifade ediyor.

Ayrımcılık ücret farkına sebep olmuş olabilir

Birleşmiş Milletler (BM) raporla ilgili olarak, söz konusu farkın nedeninin çoğunlukla açıklanmadığını fakat örgütlerin kadınlara yönelik ayrımcılığın bu ücret farkına sebep olmuş olabileceğini tahmin ettiğini vurguluyor. Rapor, aynı zamanda sağlık ve bakım sektöründeki maaşların diğer sektörlerdeki maaşlardan düşük olduğunu da gösteriyor. BM'ye göre bu durum, ‘kadın çalışanların ağırlıkta olduğu diğer sektörlerde de ücretlerin düşük olduğu tespiti ile tutarlılık teşkil ediyor.’ Dahası, raporda paylaşılan verilere göre, sağlık ve bakım sektöründe çalışanların rolünün hayati olduğu pandemi döneminde bile ödeme eşitliği konusunda sadece çok küçük gelişmelere rastlandı."

Sağlık çalışanları düşük ücrete katlanıyor

ILO Çalışma Koşulları ve Eşitlik Departmanı Direktörü Manuela Tomei bu durumu özetle şu şekilde değerlendirdi: "Sağlık ve bakım sektörü, genel olarak düşük ücretler, cinsiyete dayalı ücretlerde inatla devam eden farklara ve çok meşakkatli çalışma koşullarına katlandı. Koronavirüs pandemisi hem bu durumu açık bir şekilde gözler önüne serdi hem de sektörün ve sektörde çalışanların aileler, toplumlar ve ekonomilerin devamlılığı konusunda ne kadar hayati olduğunu gösterdi." Rapora göre, ödemelerin yüksek olduğu ve erkeklerin daha fazla temsil edildiği kategorilerde cinsiyete dayalı ücret farkları daha büyük iken ödemelerin düşük olduğu kategorilerde kadınlar fazla temsil ediliyor. Rapor, aynı zamanda sektördeki annelerin ‘ek cezalardan muztarip olduğunu’ ve ‘kadınların üreme çağında ciddi oranda artan cinsiyete dayalı ücret farklarının çalışma hayatları boyunca devam ettiğini’ gösteriyor. Tomei; "Çoğu kadın olan sağlık ve bakım personeline daha adil ücretler de dahil daha iyi ve daha adil çalışma koşulları sağlamadan, daha kaliteli sağlık ve bakım hizmetlerimizin olması mümkün değil" dedi.