Türkiye'de Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Araştırması'nda kadın-erkek ya da oğlum-kızım söylemiyle belirtildiğinde tepkilerin nasıl olacağı ölçüldü.
Çimento Endüstrisi İşverenleri Sendikası (ÇEİS), toplumsal cinsiyet eşitliğine yönelik bir sosyal sorumluluk projesi başlattı. ‘BenimleGelecek’ adlı projenin ilk adımı, nöro pazarlama şirketi ThinkNeuro iş birliğinde hazırlanan ‘Türkiye’de Toplumsal Cinsiyet Kalıplarına Bakış Araştırması’ ile atıldı. Projenin sonraki adımı ise Anne Çocuk Eğitim Vakfı’nın (AÇEV) ‘Eşitliğe Değer’ Girişimi tarafından verilecek eğitimlerle devam edecek. Çalışmanın temel amacının cinsiyet eşitliğine yönelik ifadeler; kadın erkek söylemiyle ya da kişinin duygusal bağ kurabileceği şekilde kızım-oğlum söylemiyle belirtildiğinde verilen tepkilerin farklı olup olmayacağını ölçmek olarak belirtildi. Araştırmanın, ‘şiddet’, ‘aile yaşamı ve çocuk’, ‘çok eşlilik ve taciz’ ile ‘iş hayatı’ konularının ele alınarak yapıldığı aktarıldı. Araştırmada kadın-erkek, evli-çocuklu ve bekâr-çocuksuz olarak 4 grup yer aldı.
Duygusal bağ öne çıktı
Araştırmaya göre, konu şiddet olduğunda; tüm gruplarda ‘kadın-erkek’ söyleminden ziyade duygusal yakınlık içeren ‘kızım-oğlum’ söylemi daha etkili oldu. Yani araştırmada şiddete konu olan kişi, katılımcıların kızı veya oğluysa, katılımcıların şiddete karşı daha güçlü bir karşı koyma gösterdiği aktarıldı.
Aile yaşamı ve çocuk
Yine araştırmaya göre; aile yaşamı ve çocuk bakımı konusunda erkeklerin ‘Kadının en önemli görevi eviyle ilgilenmek ve ailesine yemek pişirmektir’ düşüncesini benimsediği ancak ‘Kızımın en önemli görevi eviyle ilgilenmek ve ailesine yemek pişirmektir’ düşüncesine ise tarafsız kaldığı ortaya kondu. Aile yaşamına ilişkin ‘Oğlum da kadınlar gibi çocuklarının bakımını üstlenebilir’ ifadesine erkekler ile bekâr/çocuksuz gruplar tarafsız kalırken, aynı grupların ‘Babalar da anneler gibi çocuklarının bakımını üstlenebilir’ ifadesini güçlü şekilde benimsediği ortaya çıktı. ‘Bebek bezi değiştirmek ve çocukları beslemek kadının sorumluluğudur’ ifadesi erkekler tarafından benimsenirken, erkekler, ‘Bebek bezi değiştirmek ve çocukları beslemek kızımın sorumluluğudur’ ifadesine tarafsız kaldı.
Çok eşlilik ve tacizde tarafsızlık
Araştırmada çok eşlilik ve taciz konusunda ‘Kızım giyimine dikkat etmezse tacize davetiye çıkarabilir’ ölçeğine tüm gruplar tarafsız kalırken, ‘Bir kadın giyimine dikkat etmezse tacize davetiye çıkarabilir’ şeklinde sorulduğunda evli/çocuklu grubun özdeşleştiği ortaya kondu.
‘Kadın daha fazla kazanmalı’ya onay yok
İş ve eğitim hayatı başlığında ise erkeklerin, ‘Oğlum aynı pozisyonda çalıştığı kadın meslektaşından daha fazla kazanmalıdır’ ifadesini benimsemediği aktarıldı. ‘Erkekler aynı pozisyonda çalışan kadın meslektaşından daha fazla kazanmalıdır’ şeklinde yöneltildiğinde ise tüm grupların tarafsız kaldığı görüldü.