SKD Türkiye Değerlendirmesi 

COP30’un ilk haftasında ortaya çıkan tablo, küresel iklim yönetişiminin kritik bir eşikten geçtiğini gösteriyor. Belém’de Paris Anlaşması’nın yeni beş yıllık hedef döngüsü başlarken yayımlanan sentez raporu, ülkelerin güncellenmiş taahhütlerinin dahi 2035’e kadar küresel emisyonları yalnızca %12 azaltabildiğini ortaya koyuyor. Oysa 1,5°C sınırında kalmak için emisyonların 2030’a kadar yarı yarıya düşmesi gerekiyordu. BM Çevre Programı’nın yeni Emisyon Açığı Raporu ise daha çarpıcı bir gerçekliği gösteriyor: Sera gazı emisyonları artmaya devam ediyor ve 2024 itibarıyla 57,7 milyar tona yükseldi.

Bu eğilim, mevcut taahhütlerin tamamen yerine getirilmesi halinde bile dünyanın en iyi ihtimalle 2,5°C’lik bir ısınma patikasına ilerlediğini teyit ediyor. Bu gerçeklik, COP30’da açıklanan tüm finansman, sanayi ve bilgi bütünlüğü girişimlerinin neden bu kadar kritik olduğunun altını çiziyor.

Bu bağlamda COP30’un ilk haftasında geliştirilen finansal çerçeve, yalnızca iklim politikası değil, küresel ekonomi mimarisi açısından da belirleyici bir dönüm noktası niteliğinde.

Baku–Belém Yol Haritası, FINI ve Ülke Platformları gibi girişimler; yatırımların yönünü belirleyen kriterlerin köklü biçimde değiştiğini gösteriyor. Finans akışları artık veri kalitesi, teknoloji kapasitesi, proje hazırlama yetkinliği ve raporlama uyumluluğu üzerinden şekilleniyor. Taxonomy uyumluluğu, karbon piyasaları için kurulan Carbon Market Coalition ve finansmanın kaynağını genişletmeyi hedefleyen “Solidarity Levies” gibi mekanizmalar, sermayenin düşük karbonlu ekonomiye yöneldiği yeni bir dönemi hızlandırıyor.

Enerji ve sanayide de benzer şekilde bir “uygulama çağı”na geçildiği net olarak görülüyor. Belém Deklarasyonu ve Belém 4X Taahhüdü, gelişmekte olan ülkeleri de kapsayan küresel bir yeşil endüstrileşme vizyonu ortaya koyarken; PPCA, BOGA ve elektrik şebekeleri için duyurulan dev yatırım planları, küresel ekonominin düşük karbonlu üretime geçtiğini teyit ediyor. Bu dönüşüm yalnızca çevresel bir gereklilik olarak değil, küresel rekabet gücü, tedarik zinciri sürekliliği ve sermaye hareketliliği açısından da belirleyici bir faktör haline geliyor.

COP30’un dikkat çeken bir diğer boyutu ise bilgi bütünlüğü ve karbon muhasebesi alanında gelişen yeni küresel standartlar. UNESCO destekli dijital reklamcılıkta bilgi bütünlüğü taahhüdü ve ISO–GHG Protocol ortaklığı, doğru bilgi, şeffaf raporlama ve bilim temelli ölçümün artık iklim yönetişiminin ayrılmaz bir parçası olduğunu gösteriyor. Bu gelişmeler, şirketlerin yalnızca operasyonlarını değil; iletişim, pazarlama, risk yönetimi ve yönetişim süreçlerini de yeniden şekillendiriyor.

Uyum başlığında ise aşırı sıcaklarla mücadele, erken uyarı sistemlerinin yaygınlaşması ve uyum projelerinin yatırım yapılabilir hale getirilmesini hedefleyen FINI gibi girişimler; iklim riskinin artık ekonomik, operasyonel ve toplumsal risklerin tamamını kapsayan yatay bir mesele hâline geldiğini ortaya koyuyor. Bu durum, risk yönetiminin kapsamının genişlediğini ve kurumların uzun vadeli dayanıklılık stratejilerinin kritik önem kazandığını gösteriyor.

Bütün bu gelişmeler, Türkiye iş dünyası için hem sorumluluk hem de stratejik bir fırsat alanı yaratıyor. Sermayenin yön değiştirdiği, teknoloji ve veri kapasitesinin rekabetin temel belirleyici unsuru haline geldiği, bilgi bütünlüğü ve şeffaflığın yeni küresel standart olarak tanımlandığı bu yeni dönemde; düşük karbonlu üretime geçen, finansman mekanizmalarına uyum sağlayan, güçlü veri ve raporlama altyapısı kuran ve bilim temelli karar alma süreçlerini benimseyen şirketler küresel değer zincirlerinde avantaj elde edecek.

SKD Türkiye olarak bu dönüşümün küresel dinamiklerini yakından takip ediyor ve Türkiye’deki iş dünyasının yeni iklim ekonomisinde güçlü bir şekilde konumlanması için politika geliştirme, bilgi paylaşımı ve kapasite geliştirme çalışmalarımızı sürdürüyoruz.