UNESCO'nun paylaştığı bilgilere göre son 50 yılda okuryazar sayısında önemli bir artış olmasına rağmen dünyada hala 750 milyon kişi okuma yazma bilmiyor.

Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumu - UNESCO 8 Eylül Uluslararası Okuryazarlık Günü'nde son 50 yılda okuryazar sayısında önemli bir artış olmasına rağmen dünyada hala 750 milyon kişinin okuma yazma bilmediğine dikkati çekti. UNESCO'nun paylaştığı rakamlar, pek çok alanda olduğu gibi okuryazarlık konusunda da kadınların dezavantajlı konumda olduğunu gösteriyor:

  • Son 50 yılda dünya genelinde özellikle genç nüfusta okuryazarlık oranı önemli ölçüde arttı.
  • Bununla beraber dünyada hala 750 milyon kişi okuryazar değil.
  • Okuryazar olmayan kitlenin üçte ikisi kadın.
  • Son yıllardaki verilere göre, genç kadınlar, okuma yazma bilmeyenlerin yüzde 59’unu oluşturuyor.
  • Orta ve Doğu Asya, Avrupa, Kuzey Amerika, Latin Amerika ve Karayipler’de kadın ve erkek okuryazar arasındaki fark azken Kuzey Afrika, Batı ve Güney Asya ile Sahraaltı Afrika’da cinsiyetler arasındaki okuryazarlık oranları farkı daha fazla.
  • Son yarım asırda dünya genelinde ciddi ilerleme kaydedilse de her 5 ülkeden birinde kadın okuryazar sayısı, hala erkek okuryazar sayısının altında. Bu da hem fırsat eşitliği hem de kadınların günümüz dünyasında karşı karşıya kaldığı problemler açısından aşılması gereken önemli bir sorun olarak kabul ediliyor.
  • Bugün dünya genelinde 260 milyondan fazla genç ve ergen okula herhangi bir okula kayıtlı değil.
  • Her 10 çocuktan 6’sı -yaklaşık 617 milyon kişi- okuryazarlık ve matematiksel beceriye sahip değil.
  • Okuma yazma bilmeyenlerin yüzde 45’i Güney Asya’da, yüzde 27’si Sahra Altı Afrika’da, yüzde 10’u Doğu ve Güneydoğu Asya’da, yüzde 9’u Kuzey Afrika ve Batı Asya’da, yüzde 4’ü de Latin Amerika ve Karayipler’de yaşıyor.
  • Bununla beraber kuşkusuz iyi haberler de var: Son yıllarda okuma yazma oranlarındaki en büyük artış, okuryazarlığın çok gerilerde olduğu Doğu ve Güney Asya ile Kuzey ve Batı Afrika ülkelerinde sağlandı.
  • Güney Asya’da 1990-2016 arasında okuryazarlık oranı yüzde 46’dan yüzde 72’ye, Kuzey Afrika ve Batı Asya’da da yüzde 64’ten yüzde 81’e yükseldi.
  • Bu oran, Doğu ve Güneydoğu Asya’da yüzde 82’den yüzde 96’ya, Sahraaltı Afrika’da yüzde 52’den yüzde 65’e çıktı. Okuryazarlık oranı, Latin Amerika’da da yüzde 85’ten yüzde 94’e yükseldi.
  • Gençler arasında okuryazarlık oranı yüzde 83’ten yüzde 91’e çıktı ve 1996’da 170 milyon olan okuma yazma bilmeyen genç sayısı 2016’da 102 milyona geriledi.
  • 50 yıl önce 15-24 yaş gençlerin dörtte biri okuma yazma bilmezken günümüzde bu oran bu yaş grubunun yüzde 10’undan azına denk düşüyor.
  • Buna rağmen başta Sahraaltı Afrika ve Güney Asya ülkeleri olmak üzere gençler arasındaki okuma yazma oranı, bazı ülkelerde hala istenilen seviyede değil.
  • Orta ve Doğu Asya ile Avrupa ve Kuzey Amerika’da yetişkinlerin neredeyse tamamı okuma yazma biliyor. Bu bölgelerin yanı sıra Latin Amerika ile Karayipler’deki gençlerin okuryazarlığı da ileri düzeyde.
  • Afrika’daki bazı ülkelerde ise genç nüfusta okuryazarlık yüzde 50’lerin altında. Bu sorun, genelde okullaşmanın eksik olması ve eğitimdeki bazı sorunlardan kaynaklanıyor. Malavi ve Zambiya gibi ülkelerde ise eğitim hakkı herkes için sağlanmış olsa da okuryazarlık hala düşük seviyelerde seyretmeye devam ediyor. Bu duruma eğitimle kurulan ilişki ve eğitimin kalitesiyle ilgili sorunların yol açtığı sanılıyor.

İLGİLİ YAZILAR

Fırsat Eşitliği Deneyimleri
HAYDİ KIZLAR KODLAMAYA

Borusan Holding, Haydi Kızlar Kodlamaya Projesi ile çalışanlarının çocuklarına bilim insanı, mühendis, bilgi işlemci olmanın yolunu açıyor. 2016 yılında başlatılan proje ile Holding, kız çocuklarını bilişim teknolojileriyle yakınlaştırarak geleceğe hazırlamayı hedefliyor.

Güncel
KIZ ÇOCUKLARININ DAHA FAZLA ROL MODELE İHTİYACI VAR

11 Ekim Dünya Kız Çocukları Günü'nde paylaşılan araştırmaya göre, STEM alanında çalışan kadınlar, diğer kadınların da STEM alanını tercih etmesinde olumlu rol oynuyor.

Güncel
EŞİTLİK ELÇİSİ CEO’LAR GELİYOR

PWN İstanbul'un başlattığı PWN Eşitlik Elçisi CEO’lar hareketine şu ana kadar 58 erkek katıldı.

Güncel
CİNS ADIMLAR

Toplumsal Cinsiyet ve Hafıza Yürüyüşleri, yaşadığımız şehri şekillendiren tarihsel, toplumsal ve politik ilişkilere toplumsal cinsiyet odaklı alternatif bakış açıları sunmayı amaçlıyor.

Fırsat Eşitliği Deneyimleri
VODAFONE’DA KADIN İSTİHDAMI VE FIRSAT EŞİTLİĞİ

Vodafone, toplumsal yaşamda eşitliğin sağlanması ve beraberinde kadın istihdamı oranının artmasının, “akıllı ekonomi modeli” olarak benimsenmesi gerektiğine inanıyor.

Güncel
ERKEKLER “YANINDAYIZ” DİYOR

İş, sanat, basın ve akademi dünyasından 40 erkeğin, bir kadın başkanlığında birleşerek kurduğu Yanındayız Derneği, cinsiyet eşitliğini sağlamak amacıyla yola çıktı.

Fırsat Eşitliği Deneyimleri
EKORE %50-50 KURALI

EkoRE’nin 3 senedir uyguladığı %50-50 kuralı ile mühendislik okuyan stajyerlerin yarısının kadınlardan oluşmasına dikkat ediliyor.

Güncel
TÜRKİYE'NİN KADIN GİRİŞİMCİSİ ARANIYOR

Garanti Bankası'nın, Ekonomist dergisi ve KAGİDER işbirliğiyle düzenlediği Türkiye'nin Kadın Girişimcisi Yarışmasının başvuruları 30 Eylül’e kadar devam ediyor.

Güncel
EŞİT İŞE EŞİTSİZ ÜCRET

TÜİK’in son araştırmasına göre Türkiye’de aynı işi yapan kadınlar ve erkekler arasındaki ücret farkı yüzde 20. Ücret eşitsizliğinin en fazla yaşandığı lise altı eğitimlilerde ise bu rakam %40’a çıkıyor.

Güncel
KIRMIZI ÇİZGİ CİNSİYETÇİ DİLE HAYIR DİYOR

Vodafone’un geliştirdiği Kırmızı Çizgi, yapay zekâ teknolojisi kullanarak Hürriyet gazetesinde yer alan haberlerdeki cinsiyetçi dil kullanımını tespit ediyor.

Güncel
HER BEŞ GENÇ KIZDAN BİRİ KENDİ HAYALLERİNDEN VAZGEÇİYOR

2018 Türkiye Gençliği Araştırması'na göre genç kadınların yüzde 52'si okuyor, sadece yüzde 23'ü iş hayatına giriyor.

Güncel
KADINLAR CNC TEZGAHTA İŞBAŞI YAPIYOR

TİAD, kadınları CNC operatörlüğü konusunda cesaretli olmaya, firmaları CNC operatörü istihdamında kadınlara öncelik tanımaya davet ediyor.

Fırsat Eşitliği Deneyimleri
SHELL'DE KADIN ENERJİSİ PROJESİ

Shell & Turcas ve İŞKUR iş birliği ile 5 yılda 5 bin kadın çalışma hayatına dahil edilecek.

Güncel
OSB'LERDE KREŞLER KADIN İSTİHDAMINI DESTEKLİYOR

Sanayide kadın istihdamını artırmak, çalışma koşullarını iyileştirmek için OSB’lerde kreş sayısının artırılmasına çalışılıyor.

Güncel
TEKNOSA'DAN ÖNEMLİ İMZA!

Teknosa, BM Kadının Güçlendirilmesi Prensiplerini imzalayan ilk teknoloji perakende şirketi oldu.

Güncel
TEKNOLOJİNİN KADIN LİDERLERİ ÖDÜLLERİ

Teknolojinin Kadın Liderleri yarışmasının kazananları belli oldu.

Güncel
YOLUMUZA IŞIK TUTANLAR

Türk Bilişim Sektöründe Kadın Yöneticiler

Güncel
CİNSİYET EŞİTLİĞİ VE ENERJİ SEKTÖRÜ

Toplumsal cinsiyet eşitliği enerji sektörünün gündemine giriyor

Güncel
SANAYİ ÜRETİMİNDEKİ CANLANMA KADIN İSTİHDAMINA YANSIDI

Türkiye’de 2017 yılı boyunca sanayide görülen üretim artışı kadın istihdamını artırdı.